Międzynarodowa sprzedaż towarów bardzo często łączy się ze stosowaniem przez strony transakcji reguł Incoterms. Czym one są i dlaczego są tak pomocne?
Internatinal Commercial Terms (Incoterms) to reguły handlowe, które zostały opracowane przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu. Są one powszechnie uznawane za międzynarodowy standard interpretacji reguł handlowych. Reguły Incoterms są stale aktualizowane w celu dostosowania się do tempa rozwoju międzynarodowego handlu.
Ich rola polega na określeniu podziału obowiązków stron transakcji związanych z dostawą towarów, podziałem ryzyka przypadkowej utraty i uszkodzenia towaru w trakcie transportu, a także kosztami związanymi z transportem, opłatami celnymi, zobowiązaniami eksportowymi i importowymi oraz ubezpieczeniem. W miejsce obszernych ustaleń stron, powyższe ujmowane jest w formie krótkich klauzul jak np. DAP, EXW czy DDP.
Wśród reguł Incoterms znajdują się te właściwe dla wszystkich form transportu, a także te, których zastosowanie będzie miało sens wyłącznie w przypadku transportu morskiego, wodnego lub śródlądowego.
Incoterms – międzynarodowe warunki sprzedaży
Reguły Incoterms można stosować zarówno w handlu międzynarodowym unijnym, jak i wykraczającym poza obszar UE, ale również w handlu krajowym. W praktyce obrotu najczęściej znajdują one zastosowanie w przypadku międzynarodowych umów sprzedaży.
Choć reguły te nie zastępują umowy sprzedaży i nie regulują wszystkich niezbędnych dla tej umowy kwestii, mogą jednak okazać się bardzo pomocne w przypadku umów związanych z międzynarodową dostawą towarów.
Dlaczego tak jest?
1. Incoterms ułatwiają handel kontrahentom z różnych państw podlegających różnym porządkom prawnym.
2. Zastosowanie przez strony reguł Incoterms upraszcza sformalizowanie stosunków prawnych pomiędzy stronami. Zamiast spisywać szczegółowy dokument dotyczący rozdziału wzajemnych obowiązków stron związanych z transportem towarów, strony mogą posłużyć się krótką regułą Incoterms i w ten sposób uzgodnić:
- kto będzie odpowiedzialny za co;
- na kim ciąży określony zakres ryzyk;
- kto ponosi określone koszty.
3. Posłużenie się regułami Incoterms pozwala na wprowadzenie do umowy stron postanowień dotyczących sprzedaży i dostawy towarów, które są rozumiane w ten sam sposób dla wszystkich stron transakcji. Walor praktyczny reguł Incoterms polega zatem na uniknięciu ryzyka związanego z ewentualnymi nieporozumieniami co do interpretacji określonych postanowień umownych. Reguły Incoterms to czysty przejaw języka międzynarodowego handlu.
4. Zastosowanie reguł Incoterms może być pomocne w ustaleniu miejsca wykonania zobowiązania wynikającego z umowy, co może być istotne z punktu widzenia ustalenia jurysdykcji sądu właściwego do rozpoznania ewentualnego sporu, do którego może dojść pomiędzy stronami.
Jakie reguły Incoterms obowiązują aktualnie?
Aktualnie obowiązujące są Incoterms© 2020, które obejmują 11 reguł.
Należą do nich:
- Reguły dla wszystkich rodzajów transportu: EXW, FCA, CPT, CIP, DAP, DPU i DDP.
- Reguły dla transportu morskiego i wodnego śródlądowego: FAS, FOB, CFR i CIF.
Czy reguły Incoterms można modyfikować?
Tak. Reguły Incoterms można modyfikować na własny użytek, jednak należy pamiętać o konieczności dochowania precyzji przy dokonywaniu tego rodzaju zmian, tak aby uniknąć ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych.
Znaczenie reguł Incoterms dla międzynarodowego handlu
Choć stosowanie reguł Incoterms nie jest obowiązkowe, odwołanie się do nich może w wielu przypadkach okazać się celowe właśnie z uwagi na możliwość prostego określenia reguł podziału odpowiedzialności i ryzyk związanych z zawieraną umową. Reguły te mogą okazać się szczególnie pomocne w przypadku, gdy strony nie zawierają obszernej umowy w formie pisemnej, w której określają ich podział obowiązków, lecz ograniczają się do negocjacji warunków współpracy i ich obustronnej akceptacji.
Joanna Lubecka
adwokat