Standardowym sposobem postępowania jest rozpoczęcie lektury każdego dokumentu od początku. W przypadku umów B2B, zawieranych z kontrahentem zagranicznym, warto odwrócić tę kolejność.
Dlaczego tak jest?
Najważniejsze postanowienia umów B2B w obrocie międzynarodowym znajdują się często w końcowej części kontraktu. Otrzymując do podpisu umowę B2B z kontrahentem zagranicznym, w pierwszej kolejności warto zatem spojrzeć właśnie na końcową część umowy. Fakt umiejscowienia określonych postanowień umowy zawieranej z kontrahentem zagranicznym w tej części wcale nie oznacza, że są one najmniej ważne. Przeciwnie, wielokrotnie mają one decydujący wpływ na treść całej umowy i przyszłej współpracy stron.
Bardzo często w postanowieniach końcowych możemy znaleźć zapisy dotyczące kwestii takich jak:
Większość z nich ma decydujące, a co najmniej bardzo istotne znaczenie dla treści wzajemnych zobowiązań stron umowy. Dlaczego tak jest? Przyjrzyjmy się poszczególnym postanowieniom wskazanym powyżej.
Jednym z najistotniejszych postanowień umowy zawieranej z kontrahentem zagranicznym jest uregulowanie dotyczące jurysdykcji sądu. Zdarza się, że kwestia jest wskazana jako osobne postanowienie umowne, jednak wielokrotnie stanowi ono po prostu jedno z postanowień końcowych zawieranego kontraktu.
Jurysdykcja sądu określa właściwość sądów danego państwa do rozpoznania danej sprawy. Postanowienie to odpowie nam zatem na pytanie, gdzie będzie się toczył ewentualny spór z kontrahentem zagranicznym – czy będzie on miał miejsce w Polsce, czy też w innym państwie. Choć na początku współpracy z zagranicznym partnerem handlowym nie myślimy o sporach, a o współpracy, warto przynajmniej mieć świadomość tego, jaka będzie jurysdykcja sądu, gdyby do wskazanego sporu jednak doszło.
Postanowienia dotyczące prawa właściwego również mogą zostać uregulowane jako osobna jednostka umowna, jednak podobnie jak w przypadku jurysdykcji najczęściej znajdują się one właśnie w postanowieniach końcowych. Klauzula ta będzie określała jakie prawo znajdzie zastosowanie do zawartej umowy. Ma to istotne znaczenie m.in. dla kwestii, które nie zostały w umowie uregulowane, a także skutków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań stron. Jeśli jako prawo właściwe zostanie wskazane prawo państwa kontrahenta zagranicznego, może być tak, że ustalone dla umowy prawo właściwe będzie całkowicie nieznane, a skutki z niego wynikające trudne do jednoznacznego określenia przy zawieraniu umowy.
Klauzula arbitrażowa jest niczym innym jak poddaniem sporu mogącego wyniknąć z umowy pod rozstrzygnięcie wybranego przez strony sądu polubownego. W stosunkach międzynarodowych strony wielokrotnie decydują się na wybór międzynarodowego sądu arbitrażowego, czyli poddania ewentualnego sporu pod rozstrzygnięcie podmiotu prywatnego. Argumentem przemawiającym za wyborem takiego rozwiązania jest często szybkość prowadzonego postępowania zmierzającego do rozstrzygnięcia sporu oraz możliwość skorzystania z pomocy wyspecjalizowanych arbitrów. Podstawowymi skutkami zawarcia klauzuli arbitrażowej w umowie jest przyznanie sądowi polubownemu kompetencji do rozstrzygnięcia sporu prawnego pomiędzy stronami oraz wyłączenie kompetencji sądu powszechnego z rozstrzygnięcia tego rodzaju sporu.
Umowy B2B w obrocie międzynarodowym zawierane są bardzo często wyłącznie w języku przyjętym dla komunikacji stron i utrzymywanych przez nie stosunków biznesowych. Najczęściej jest to język angielski. Zdarza się jednak, że umowa sporządzana jest w dwóch wersjach językowych (np. polskim i angielskim). Wówczas celowe jest wprowadzenie do umowy postanowienia odpowiadającego na pytanie, która z wersji językowych będzie obowiązująca w przypadku ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych. Warto również zadbać o rzetelne tłumaczenie ustaleń przyjętych przez strony.
W postanowieniach końcowych wielokrotnie znajdują się również postanowienia wskazujące na to, czy strony dopuszczają możliwość przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy na podmioty trzecie. Strony mogą być zainteresowane, aby ich kontrahentami były wyłącznie konkretne podmioty. Powyższe może wynikać z ich renomy, zakresu działalności bądź pozycji na rynku. Tym samym, jeśli nie chcemy, żeby nasz kontrahent wprowadził na swoje miejsce inny podmiot, warto uregulować powyższe w treści zawieranego kontraktu.
Zanim dojdzie do zawarcia umowy pomiędzy stronami, wielokrotnie jest tak, że wymieniają one pomiędzy sobą szereg wiadomości zawierających różnego rodzaju ustalenia, czy też podejmują negocjacje dotyczące zakresu wzajemnych zobowiązań, jakie mają wynikać z zawartej umowy. Gdy w późniejszym okresie dochodzi do zawarcia umowy, w postanowieniach końcowych często znajduje się zapis wskazujący na moc wiążącą wszelkich wcześniejszych ustaleń, umów czy porozumień zawartych pomiędzy stronami. Najczęściej strony uchylają tego rodzaju ustalenia w celu uniknięcia jakichkolwiek wątpliwości co do zakresu wzajemnych zobowiązań stron i jednoznacznego określenia, że wynikają one wyłącznie z umowy, jaka właśnie jest zawierana pomiędzy stronami.
Końcowa część kontraktu to również właściwe miejsce na przesądzenie w jakiej formie zawarta pomiędzy stronami umowa może zostać zmieniona. Najczęściej, strony zastrzegają w tym zakresie obowiązek zachowania formy pisemnej. Mając na uwadze, że utrzymywaniu stosunków z kontrahentem zagranicznym, ale także krajowym, towarzyszy często wymiana szeregu wiadomości e-mail lub wysyłanych w inny, przyjęty pomiędzy stronami sposób, postanowienie to ma wielokrotnie istotny wymiar praktyczny.
Podsumowując, zarówno lekturę kontraktu przedstawionego do podpisu, jak i pracę nad przygotowaniem własnej umowy, jaka ma być zawarta z kontrahentem zagranicznym, warto zacząć od ustalenia kwestii, które wielokrotnie znajdują się właśnie na końcu zawieranej umowy. Postanowienia końcowe mogą bowiem w praktyce okazać się tymi najważniejszymi.
Joanna Lubecka
adwokat
W momencie, gdy jednak dochodzi do sporu, który ma znaleźć swój finał w sądzie, podstawowa trudność praktyczna sprowadza się do udzielenia odpowiedzi na pytanie – gdzie będzie toczył się taki spór. W Polsce czy za granicą? Czy można to w jakiś sposób zabezpieczyć?
Jednym z najistotniejszych punktów wymagających doprecyzowania w umowie B2B zawieranej z kontrahentem zagranicznym jest określenie warunków płatności umówionego wynagrodzenia. Płatność po dostarczeniu przedmiotu umowy czy przedpłata? A jeśli tak, to w jakiej wysokości? Które rozwiązanie wybrać? Czytaj dalej.
Niezależnie od tego, w jakiej formie zostanie zawarta umowa z partnerem zagranicznym, ważne jest, aby pomiędzy stronami doszło do uzgodnienia najważniejszych elementów kontraktu. Pozwolą one na wykonanie umowy w sposób jasny dla stron i wolny od niedomówień.
Wystąpienie siły wyższej wiąże się wielokrotnie z pojawieniem się sporych problemów dotyczących realizacji umowy zawartej w obrocie międzynarodowym. Właściwe uregulowanie tych kwestii w umowie pomaga w wyprowadzeniu sytuacji na prostą w kontrolowany sposób.
Mimo, iż świat powoli wraca do normalności, a o zachorowaniach na koronawirusa mówi się znacznie mniej, wielu przedsiębiorców do dziś odczuwa dotkliwe skutki wywołane pandemią m.in.: zakłócenia w łańcuchach dostaw, brak dostępności materiałów czy też brak kadry pracowniczej.
Case study. Zobacz, o czym zapomniał Adam, negocjując umowę z kontrahentem zagranicznym
Choć wskazane kwestie warto uregulować w sposób jasny w każdej umowie, na podstawie której dochodzi do udzielenia gwarancji, to w przypadku dostaw zagranicznych zyskują one szczególnie na znaczeniu.
Poniżej kilka przydatnych informacji dotyczących sposobu prowadzenia negocjacji dotyczących umów zawieranych z zagranicznym partnerem handlowym.
Zadaniem umowy NDA jest zabezpieczenie poufnego charakteru informacji, które są przekazywane drugiej stronie w związku z rozpoczęciem negocjacji, ustalaniem warunków ewentualnej współpracy stron, zawieraną umową, współpracą czy zatrudnieniem.
Standardowym sposobem postępowania jest rozpoczęcie lektury każdego dokumentu od początku. W przypadku umów B2B, zawieranych z kontrahentem zagranicznym, warto odwrócić tę kolejność. Dlaczego tak jest?