Umowa wspólników (SHA)
Umowa wspólników, tzw. SHA (z and. shareholders’ agreement) coraz częściej występuje w obrocie, a w wielu obszarach jej podpisywanie staje się pewnego rodzaju standardem.
Negocjacje to proces stopniowego uzgadniania stanowisk zmierzający do osiągnięcia porozumienia w określonej kwestii. Strony posiadają swobodę negocjowania, które obejmuje zarówno decyzję o rozpoczęciu i kontynuowaniu negocjacji, jak i treść prezentowanych w ich toku stanowisk.
Przed rozpoczęciem negocjacji warto poddać ocenie posiadaną siłę negocjacyjną, ustalić co jest dla nas najważniejsze, w których miejscach nie możemy (lub nie chcemy) odpuścić, a w których możemy sobie na to pozwolić. Warto również przygotować się na argumenty, jakie może podnieść druga strona, aby doprowadzić do pożądanego przez nią rezultatu i postarać się znaleźć kontrargumenty. Negocjacje to nie tylko umiejętne stosowanie różnych technik, ale także odpowiednie ich przygotowanie.
Zdarza się, że w toku prowadzonych rozmów podpisywane są różnego rodzaju dokumenty, które mają potwierdzić cel do jakiego zmierzają strony. Mogą one przybrać formę popularnych w obrocie listów intencyjnych (letter of intent). Strony mogą także zawrzeć porozumienie dotyczące zasad prowadzenia negocjacji, co może zdarzyć się przy większych kontraktach, wymagających ustalenia szeregu wątków wpływających na planowaną pomiędzy stronami współpracę.
Do zawarcia umowy w drodze negocjacji konieczne jest złożenie zgodnych oświadczeń woli przez obie strony kontraktu. Należy przy tym pamiętać o konieczności zachowania reguł prawidłowej reprezentacji stron (tak: M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1–352, Warszawa 2018).
Dzisiaj zajmiemy się negocjacjami zmierzającymi do zawarcia umowy. Czy ich nieuczciwe prowadzenie może rodzić odpowiedzialność odszkodowawczą?
Zgodnie z dyspozycją art. 72 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji. Strona, która rozpoczęła lub prowadziła negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajów, w szczególności bez zamiaru zawarcia umowy, jest obowiązana do naprawienia szkody, jaką druga strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy.
Przepis ten wprowadza sankcję związaną z prowadzeniem negocjacji w sposób naruszający tzw. dobre obyczaje.
Jakie zachowania mogą być uznane za naruszające dobre obyczaje?
Jak w każdym postępowaniu odszkodowawczym, tak i w tym wypadku, konieczne jest oczywiście wykazanie spełnienia określonych przesłanek, a zatem:
W przypadku tej, konkretnej odpowiedzialności odszkodowawczej, odpowiedzialność ogranicza się do tzw. negatywnego interesu umownego.
Co to znaczy w praktyce?
W tym wypadku odszkodowanie ustala się oceniając jaki byłby stan majątkowy poszkodowanego, gdyby nie wdał się w negocjowanie niedoszłej do skutku umowy. Ustala się zatem co poszkodowany stracił wdając się w negocjacje, które okazały się nieskuteczne. Naprawienie szkody ma obejmować roszczenia związane np. z obsługą prawną, transportem, noclegami czy przygotowaniem niezbędnych dokumentów[2]. Czy odszkodowanie może obejmować także korzyści jakie zostały utracone np. wskutek powstrzymania się od zawarcia innego kontraktu w związku z prowadzonymi negocjacjami? Wskazuje się, że jeśli zawarcie i wykonanie tej umowy było bardzo prawdopodobne, a okoliczności te zostaną należycie wykazane, możliwe jest również włączenie tych roszczeń w skład dochodzonego odszkodowania[3].
Czy strony mogą w umowie uregulować zasady ewentualnej odpowiedzialności związanej z prowadzonym procesem negocjacji?
Tak. Strony mogą zawrzeć w tym zakresie odpowiednią umowę i przewidzieć własne sankcje związane z prowadzeniem negocjacji z poszanowaniem interesu drugiej strony. Odpowiedzialność stron związana z procesem negocjacji może przybrać np. formę kary umownej. Strony mogą także złagodzić obowiązującą w tym zakresie regulację kodeksową. Do innych, istotnych kwestii jakie mogą zostać określone treścią takiego porozumienia to m.in.: zakaz prowadzenia negocjacji konkurencyjnych, przesłanki dopuszczalności odstąpienia od negocjacji czy zobowiązanie do niekwestionowania postanowień, które zostały już uzgodnione bez ważnego powodu[4].
Rozpoczynając negocjacje należy zatem pamiętać o możliwej sankcji związanej z ich prowadzeniem bez zamiaru zawarcia umowy.
Adwokat Joanna Lubecka
[1] tak: M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1–352, Warszawa 2018.
[2] Tamże.
[3] Tamże.
[4] Tamże.
Umowa wspólników, tzw. SHA (z and. shareholders’ agreement) coraz częściej występuje w obrocie, a w wielu obszarach jej podpisywanie staje się pewnego rodzaju standardem.
Czy podpisywanie umowy jest zbędnym formalizmem? Przecież wszystko mamy ustalone, omówiliśmy to w trakcie kilku rozmów. Nawet znajdziemy jakieś maile na potwierdzenie. Po co zatem spisywać i nadawać temu formę umowy? Czy kontrahent nie potraktuje tego jako braku zaufania z naszej strony?
Umowa agencyjna jest umową odpłatną, na podstawie której agent jest uprawniony do uzyskania wynagrodzenia za czynności podejmowane w imieniu swojego zleceniodawcy.
A czy po rozwiązaniu umowy, agentowi przysługuje prawo do wynagrodzenia – prowizji?
Zobaczmy!
Jesteś członkiem zarządu spółki z o.o.?
Zobacz jak prawidłowo podpisać weksel w imieniu spółki, aby nie narazić się na ryzyko odpowiedzialności majątkiem osobistym za zaciągane zobowiązanie wekslowe.
Czy spór korporacyjny można poprowadzić w sposób kontrolowany? Wielokrotnie tak.
Przygotowałam dla Ciebie 5 kroków, które ja stosuję w obsłudze sporów korporacyjnych.
Podwyższenie kapitału zakładowego to proces, który wymaga uwzględnienia szeregu kroków i aspektów związanych z funkcjonowaniem spółki oraz treści umowy spółki – po co i jak to zrobić? Zapraszamy do zapoznania się z artykułem.
Mimo, że spółka z o.o. należy do grupy spółek kapitałowych, ma ona pewne elementy charakterystyczne dla spółek osobowych. Decydując się na tę formę prowadzenia biznesu przedsiębiorcom nie jest obojętne jaki będzie skład osobowy spółki. Umowa ta nie jest zawierana z przypadkowym gronem osób. Sam udział w spółce z o.o. wiąże się również często z prowadzeniem wieloletnich biznesów.
Przedmiotem niniejszego wpisu będzie tzw. prawo opcji i jego zastosowanie w umowach cywilnoprawnych.
Klauzule ,,tag along’’ i ,,drag along’’ pojawiają się w umowach inwestycyjnych i/lub umowach spółek. Zarówno klauzula TAG ALONG, jak i DRAG ALONG wymagają sporej ilości uwagi przy ich redagowaniu. Nawet drobny błąd w skonstruowaniu danego zapisu może w sposób realny wpłynąć na możliwość efektywnego skorzystania z danego prawa w przyszłości
Ogólnym celem umowy inwestycyjnej jest uregulowanie zasad przystąpienia i wspólnego prowadzenia danego przedsięwzięcia gospodarczego przez dwie lub większą ilość osób. W praktyce umowa ta może dotyczyć bardzo szerokiego zakresu zamierzeń inwestycyjnych.