Informacje ogólne
Z dniem 1 lipca 2021 roku wchodzą w życie nowe przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 roku – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. 2000 Nr 94, poz. 1037 t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1526, dalej: „Kodeks spółek handlowych”) dotyczące prostej spółki akcyjnej. Prosta spółka akcyjna jest nowym typem spółki kapitałowej. Posiada osobowość prawną, której naturalną konsekwencją jest brak odpowiedzialności akcjonariuszy za zobowiązania spółki oraz zastosowanie do tego typu spółki przepisów ogólnych o spółkach kapitałowych. W założeniu ustawodawcy wprowadzenie ww. przepisów, dzięki uelastycznieniu struktury majątkowej i organizacyjnej oraz znacznej swobodzie kształtowania postanowień umowy spółki, może służyć do prowadzenia różnego rodzaju działalności, zwłaszcza do podejmowania przedsięwzięć gospodarczych opartych na innowacjach. Ww. spółka może zostać zawiązana w każdym celu prawnie dopuszczalnym. Z reguły prosta spółka akcyjna będzie tworzona na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej, jednakże może być także wykorzystywana w celu niemającym charakteru ani zarobkowego, ani nawet gospodarczego – np. w celu charytatywnym.
Kto może założyć prostą spółkę akcyjną?
Prosta spółka akcyjna może zostać założona przez jedną lub kilka osób (akcjonariuszy), jednak nie może zostać zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z o.o. Akcjonariuszami mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. Podstawowym obowiązkiem akcjonariuszy jest wniesienie wkładu.
Kilka słów o akcjach i kapitale akcyjnym
W prostej spółce akcyjnej akcje mogą być obejmowane zarówno w zamian za wkłady pieniężne, jak i niepieniężne. Akcje nie posiadają wartości nominalnej, nie stanowią części kapitału akcyjnego i są niepodzielne oraz zbywalne, nie mają również formy dokumentu. Akcje podlegają zarejestrowaniu w rejestrze akcjonariuszy. Zbycie lub obciążenie akcji powinno być dokonane w formie dokumentowej pod rygorem nieważności. Umowa spółki może uzależnić rozporządzenie akcją od zgody spółki lub w inny sposób je ograniczyć.
W prostej spółce akcyjnej tworzy się kapitał akcyjny, na który przeznacza się wniesione wkłady pieniężne lub niepieniężne. Minimalna wysokość kapitału akcyjnego to co najmniej 1 złoty.
Wymogi powstania prostej spółki akcyjnej
Wymogami powstania prostej spółki akcyjnej są:
1) zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego bądź przy wykorzystaniu wzorca umowy;
2) ustanowienie organów spółki wymaganych przez ustawę lub umowę spółki;
3) wniesienie przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie kapitału akcyjnego;
4) wpis do rejestru.
Warto wskazać, iż zawierając umowę spółki przy wykorzystaniu wzorca należy wypełnić udostępniony w systemie teleinformatycznym formularz umowy i opatrzyć go kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. W przypadku spółki, której umowę zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy, na pokrycie akcji pierwszej emisji wnosi się wyłącznie wkłady pieniężne.
Z chwilą zawarcia samej umowy spółki powstaje prosta spółka akcyjna w organizacji. Jest ona reprezentowana przez zarząd, a do chwili jego ustanowienia przez pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą akcjonariuszy. To na zarządzie ciąży obowiązek zgłoszenia zawiązania spółki do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki w celu wpisania jej do rejestru. Wniosek o wpis spółki do rejestru musi zostać podpisany przez wszystkich członków zarządu.
Organy prostej spółki akcyjnej
W prostej spółce akcyjnej ustanawia się:
- zarząd albo radę dyrektorów;
- radę nadzorczą – jeśli umowa spółki to przewiduje.
Podstawowym jednak organem prostej spółki akcyjnej jest walne zgromadzenie, składające się z akcjonariuszy – osób posiadających akcje w prostej spółce akcyjnej. Uchwały akcjonariuszy są podejmowane na walnym zgromadzeniu albo poza walnym zgromadzeniem na piśmie albo przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Zwyczajne walne zgromadzenie powinno się odbyć w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego. Przedmiotem obrad zwyczajnego walnego zgromadzenia powinno być: rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy; podjęcie uchwały o wypłacie dywidendy albo o pokryciu straty; udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonywania przez nich obowiązków.
Organem prowadzącym sprawy prostej spółki akcyjnej, a zarazem uprawnionym do jej reprezentacji jest zarząd, składający się z jednego lub większej liczby członków. W przypadku powołania w prostej spółce akcyjnej rady dyrektorów, to do kompetencji tej rady będzie należało prowadzenie spraw spółki, jej reprezentacja oraz sprawowanie nadzoru nad prowadzeniem spraw spółki. Rada dyrektorów może składać się z jednego albo większej liczby dyrektorów.
W prostej spółce akcyjnej można ustanowić również radę nadzorczą, w skład której wchodzi co najmniej trzech członków, do których należy stały nadzór nad działalnością spółki.
Odpowiedzialność akcjonariuszy i członków organów
Co przesądza o korporacyjnym charakterze prostej spółki akcyjnej to fakt, że akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki majątkiem osobistym, a sama spółka odpowiada za swe zobowiązania własnym majątkiem odrębnym od majątków akcjonariuszy spółki.
Członek organu odpowiada wobec spółki za szkodę wynikłą z niewykonania lub nienależytego wykonania swoich obowiązków, w tym z niedołożenia należytej staranności wynikającej z zawodowego charakteru jego działalności lub niedochowania lojalności wobec spółki, chyba że nie ponosi winy. Jeżeli egzekucja prowadzona przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Kodeks spółek handlowych reguluje, kiedy członek organu może uwolnić się od odpowiedzialności, o której mowa w zdaniu poprzedzającym.
Praktyka pokaże czy wprowadzenie nowego typu spółki kapitałowej ułatwi prowadzenie różnego rodzaju działalności, w tym również podejmowanie przedsięwzięć gospodarczych opartych na innowacjach.
Weronika Listowska
Aplikant Adwokacki
