Co to jest ta ograniczona odpowiedzialność wspólnika w spółce z o.o.?

Adam prowadzi dobrze prosperujący biznes.

Obroty systematycznie wzrastają, rośnie też kaliber zawieranych transakcji.

Adam myśli o weekendzie, ale zaczyna też myśleć o spółce z o.o.

Słyszał, że wtedy jego odpowiedzialność będzie ograniczona, a ryzyko prowadzenia biznesu zostanie zmniejszone.

Adam chciałby wiedzieć, o co chodzi z tą ograniczoną odpowiedzialnością. Może w weekendy myślałby wtedy mniej o pracy?

Spółka z o.o. jest odrębnym od jej wspólników bytem prawnym.

Zawiera umowy, zaciąga zobowiązania, zatrudnia pracowników i wykonuje szereg innych czynności. To zatem ona, a nie jej wspólnicy jest odpowiedzialna finansowo za wykonanie ciążących na niej zobowiązań, w tym finansowych.

Jeśli zatem dane zobowiązanie zostało zaciągnięte przez spółkę, wspólnik tej spółki nie odpowiada za jego wykonanie swoim, prywatnym majątkiem. Wspólnik może jedynie utracić składniki majątkowe, które wniósł do spółki tytułem wkładu.

Zaangażowanie odpowiedzialności wspólnika spółki z o.o. jego prywatnym majątkiem może mieć miejsce wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach.

Pierwsza z nich, to przypadek, w którym wspólnik spółki z o.o. pełni jednocześnie funkcję członka zarządu tej spółki. Wówczas jego odpowiedzialność nie wynika jednak z faktu bycia wspólnikiem spółki z o.o., ale członkiem jej zarządu, czyli z założenia profesjonalnym menadżerem odpowiedzialnym za prowadzenie spraw spółki. Nawet jednak w tej sytuacji, wierzyciele nie mogą sięgnąć wprost do majątku takiego wspólnika, a zarazem członka zarządu. Konieczne jest uprzednie przeprowadzenie egzekucji z całego majątku spółki i wykazanie, że była ona bezskuteczna, czyli, że wyegzekwowanie danego roszczenia nie było możliwe w oparciu o wskazany majątek. Są też przesłanki pozwalające na uwolnienie się od tej odpowiedzialności.

Druga z nich, to odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte po zawarciu umowy spółki, a przed jej wpisem do rejestru przedsiębiorców KRS. W tym czasie spółka z o.o. jest tzw. spółką ,,w organizacji’’. Za zobowiązania takiej spółki odpowiadają solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu. Odpowiedzialność ta jest jednak ograniczona do wartości wkładu, który nie został wniesiony do spółki na pokrycie obejmowanych udziałów.

Odpowiedzialność solidarna oznacza, że wierzyciel może swobodnie i według swojego uznania wybrać od kogo będzie dochodził przysługującego mu roszczenia.

Ograniczona odpowiedzialność wspólników spółki z o.o. za zobowiązania spółki jest jedną z podstawowych cech, jaka różni ją od spółek osobowych i wielokrotnie jest powodem dla wyboru właśnie tej formy organizacyjnej prowadzenia biznesu.

Tu niestety najwłaściwszą odpowiedzią będzie „To zależy”. Tak jak wspomniano w niniejszym wpisie co do zasady odpowiedzialność za długi spółki z o.o. ponosi sama spółka, a wspólnicy nie odpowiadają za jej zobowiązania. W każdym przypadku warto jednak rozważyć czy w analizowanej sprawie nie występuje któraś z okoliczności opisanych powyżej, której zaistnienie może powodować, iż wspólnik w danej sytuacji zostanie pociągnięty do odpowiedzialności za zobowiązania spółki.  Przypadki te stanowią wyjątek od reguły, stąd Adam przed założeniem spółki z o.o. nie powinien się tym zbytnio przejmować. Powinien mieć jednak świadomość w jakich sytuacjach może ponosić odpowiedzialność swoim prywatnym majątkiem za zobowiązania spółki i jakie przesłanki muszą zostać spełnione, aby uwolnić się od tej odpowiedzialności.

Joanna Lubecka
adwokat